|
Zaawansowany Kwestionariusz Bonewitsa Oceniający Niebezpieczeństwo Sekty
(Wersja 2.6)
Copyright © 1979, 2001, 2004 c.e., Isaac Bonewits
Wydarzenia w ostatnich dekadach jasno wskazują, jak niebezpieczne mogą być niektóre grupy świeckie i religijne (zwykle nazywane "sektami" przez ich przeciwników), zarówno dla członków, jak i dla każdego, na kogo moga mieć wpływ. "Pranie mózgu", bicie, wykorzystywanie dzieci, gwałty, morderstwa, masowe samobójstwa, wojskowa dyscyplina, wtrącanie się do cywilnych rządów, międzynarodowy terroryzm i wiele innych przestępstw - to oskarżenia stawiane przywódcom i członkom wielu grup, i w zbyt wielu przypadkach te oskarżenia były słuszne. Żadne z nich nie dziwi zbytnio historyków religii lub innych badaczy tego, co zwykle nazywa się "nowymi" religiami (bez względu na to, jak stare mogą być kultury, z których one pochodzą). Członkowie aktualnej większości często oskarżają mniejszości, zwłaszcza religijne, o przestępstwa. Na przykład, mormoni byli wyznawcami Moona XIX wieku, przynajmniej w kategoriach bycia niecodziennym systemem wiary, który wielu w owych czasach uważało za szokujący, a członkowie Kościoła Zjednoczenia mogli być równie "szacowni" sto lat temu, jak teraz Święci Dnia Ostatniego.
Mimo to, pomimo historycznych i filozoficznych ostrzeżeń, które można wysunąć, zwykli ludzi postawieni przed faktem, że przyjaciele lub bliscy przystępują do "niecodziennej" grupy lub gdy sami rozważają przstąpienie do jednej z nich, potrzebują stosunkowo protego sposobu, by ocenić jak niebezpieczna lub nieszkodliwa jest dana grupa, bez poddawania się jej mocy lub sądzenia wyłącznie na podstawie teologii lub ideologii (zwykłą metoda używaną przez grupy anty-sektowe).
W 1979 roku skonstruowałem narzędzie, które nazywam teraz "Zaawansowanym Kwestionariuszem Bonewitsa Oceniającym Niebezpieczeństwo Sekty", "Advanced Bonewits'Cult Danger Evaluation Frame" czyli "ABCDEF" (gdyż ocenianie tych grup powinno być banalne). Kopia została dołączona do tegorocznego poprawionego wydania mojej książki "Real Magic", Zdaję sobie sprawę z jego niedociągnięć, ale czuję, że może być skutecznie używany do oddzielenia szkodliwych grup od tych, które są tylko niezwykłe dla obserwatora. Zawsze cenię informację zwrotną od tych, którzy próbowali używać tego systemu. Pośrednia informacja zwrotna w postaci ilośi miejsc w Sieci i poza nią, gdzie ABCDF się pokazało, jest bardzo pochlebna. Na przykład, zostało wybrane przez, a teraz zamieszczone na stronie Instytutu Społecznych Wynalazków, który sparafrazował go na swojej liście "Najlepsze pomysły - kompendium społecznych wynalazków".
Celem tego narzędzia oceny jest pomoc zarówno dla amatora jak i dlazawodowych obserwatorów, z obecnymi lub przyszłymi członkami włącznie, z rozmaitych organizacji (z religijnymi, okultystycznymi, psychologicznymi i politycznymi grupami włącznie) w ocenie, dokładnie jak niebezpieczna może być dana grupa w porównaniu z innymi grupami dla fizycznego i psychicznego zdrowia jego członków i dla innych ludzi poddanych jej wpływom. Nie mogę mówić o "duchowych niebezpieczeństwach", które mogą wystąpić, jeśli w ogóle, z tego prostego powodu, że czyjaś ścieżka ku oświeceniu lub "zbawieniu" często jest postrzegana przez kogoś innego jako ścieżka ku ignorancji lub "potępieniu".
Generalnie, im większa suma punktów, które otrzymała dana grupa (im bliżej prawego końca skali), tym bardziej niebezpieczna może być. Chociaż oczywistym jest, że wiele skal w kwestionariuszu jest subiektywnych, wciąż możliwe jest dokonywanie praktycznych sądów na jego podstawie, przynajmniej tych z gatunku "czy ta grupa jest bardziej niebezpieczna niż tamta?". Zachodzi to kiedy wszystkie przypisane liczby są oparte na dokładnej i bezstronnej obserwacji prawdziwego zachowania grup i ich wyższych warstw przywódczych (w odróżnieniu od oficjalnych wypowiedzi). To oznacza, że należy zwracać uwagę na to, co mówią i robią drugorzędni i trzeciorzędni przywódcy na równi (lub bardziej) z tym, co mówi i robi centralne przywództwo - w końcu, "wyparcie się wiedzy" nie jest nowym wynalazkiem w historii.
To narzędzie może być używane przez rodziców, reporterów, stróżów prawa, naukowców z zakresu nauk społecznych i innych, zainteresowanych oceną prawdziwego niebezpieczeństwa ze srony danej grupy czy ruchu. Oczywiście, różni obserwatorzy osiągną różny poziom precyzji, zależnie od wyrafinowania ich ocen liczbowych na każdej skali. Jednakże jeśli ci sami obserwatorzy użyją tych samych metod oceny i ważenia każdej skali, ich porównanie względnego niebezpieczeństwa lub nieszkodliwości pomiędzy grupami będzie miało swoją wagę przynajmniej dla ich celów. Z drugiej strony, ludzie, którzy nie potrafią postrzegać konkurencyjnych systemów wiary jako mogących posiadać duchową wartość dla kogokolwiek, uznają ABCDF za denerwująco bezużyteczny dla promowania ich teologicznych racji. Co gorsza, ci członkowie Religijnej Rzeszy i pokrewni im teokraci uznają, że ich własne organizacje (i całkiem sporo kościołów głównego nurtu) są daleko bardziej podobne do sekt niż wiele mniejszościowych systemów wiary, którym się tak zacięcie przeciwstawiają.
Należy zwrócić uwagę, że ABCDF jest oparty zarazem na współczesnych teoriach psychologicznych na temat zdrowia psychicznego i osobistego rozwoju, jak i na wielu latach obserwacji uczestniczącej w mniejszościowych systemach religijnych. Ci, którzy wierzą, że relatywizm i anarchia są tak niebezpieczne dla zdrowia psychicznego jak absolutyzm i autorytarność, mogą (jak przypuszczam) uznawać grupy z ostatecznym wynikiem bliskim każdemu końcu skali (wysokiemu lub niskiemu) za niosące podobne ryzyko. Co do niebezpieczeństw tyczących się fizycznego dobrostanu, zarówno historyczne zapiski jak i obecne wydarzenia jasno wskazują kierunek, gdzie leżą największe zagrożenia. Zwłaszcza skoro grupy o niskim wyniku wydają się mieć tak niski współczynnik przetrwania i wzrostu, że rzadko mogą rowinąć możliwość popełniania zbrodni na wielką skalę, nawet gdyby miały filozoficzne lub polityczne inklinacje, by to czynić.
|
Czynniki: |
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Niski Wysoki
|
| 1 |
Wewnętrzna kontrola: zakres wewnętrznej politycznej i społęcznej władzy sprawowanej przez przywódcę lub przywódców nad członkami; brak jasno określonych praw w organizacji dla jej członków |
1 |
_________________________
|
| 2 |
Zewnętrzna kontrola: zakres zewnętrznego politycznego lub społecznego wpływu pożądanego lub osiągniętego; nacisk na kierowanie członkami; zewnętrzne zachowanie polityczne i towarzyskie |
2 |
_________________________
|
| 3 |
Mądrość/wiedza, którą się sobie przypisuje przywódców; zakres nieomylności przypisywany lub sugerowany, kiedy chodzi o decyzji lub interpretacje doktrynalne lub interpretacje pisma; ilość i skala niesprawdzonych i/lub niesprawdzalnych kwalifikacji, do których rości się prawo
|
3 |
_________________________
|
| 4 |
Mądrość/wiedza przypisywana przywódcy lub przywódcom przez członków; zakres zaufania co do decyzji lub interpretacji doktrynalnych lub interpretacji pisma; zakres wrogości okazywany przez członków wewnętrznym lub zewnętrznym krytykom i'lub wobec prób weryfikacji
|
4 |
_________________________
|
| 5 |
Dogmaty: sztywność nauczanych koncepcji; zakres doktrynalnej nieomylności lub f |
5 |
_________________________
|
| 6 |
Rekrutacja: nacisk na atrakcyjnych nowych członków; zakres nawracania; wymaganie od wszystkiich członków, by przyprowadzali nowych |
6 |
_________________________
|
| 7 |
Fasadowe grupy : ilość grup - filii, używających innych nazw niż nazwa głównej grupy, zwłaszcza kiedy powiązania są ukryteN |
7 |
_________________________
|
| 8 |
Bogactwo: ilość pieniędzy i/lub majątku pożądanego lub posiadanego przez grupę; nacisk na datki ze strony członków; styl życia przywódcy lub przywódców w porównaniu do zwykłych członków |
8 |
_________________________
|
| 9 |
Seksualna manipulacja członkami przez przywódcę lub przywódców grup nie zjamujących się tantrą; zakres kontroli nad seksualnością członków jeśli chodzi o orientację seksualną, zachowanie i/lub wybór partnerów |
9 |
_________________________
|
| 10 |
Seksualne faworyzowanie: awansowanie lub preferencyjne traftowanie zależne od seksualnej aktywności z przywódcą lub przywódcami grup nie zajmujących się tantrą |
10 |
_________________________
|
| 11 |
Cenzura: zakres kontroli nad dostępem członków do zewnętrznych opinii na temat grupy, jej doktryn lub przywódców |
11 |
_________________________
|
| 12 |
Izolacja: zakres wysiłku wkłądanego w powtrzymywanie członków od komunikacji z nie-członkami, włączając rodzinę, przyjaciół i kochanków |
12 |
_________________________
|
| 13 |
Kontrola nad odchodzącymi: intensywność wysiłków skierowanych ku powtrzymaniu lub odzyskaniu tych, któzy odeszli z grupy |
13 |
_________________________
|
| 14 |
Przemoc: zakres akceptacji, kiedy stosuje się ją przez grupę lub dla grupy, jej dokktryn lub przywódcy lub przywódców |
14 |
_________________________
|
| 15 |
Paranoja: zakres strachu przed prawdziwymi lub wymyśłonymi wrogami; wyolbrzymianie siły przeciwników; przewaga teorii spiskowych |
15 |
_________________________
|
| 16 |
Ponurośc: zakres nieakceptacji żartów na temat grupy, jej doktryn lub jej przywódców |
16 |
_________________________
|
| 17 |
Zrzeczenie się woli: zakres nacisku na to, że członkowie nie są odpowiedzialni za osobiste decyzje; stopień osłabienia jednostki przez grupę, jej doktryny lub jej przywódców |
17 |
_________________________
|
| 18 |
Hipokryzja: zakres aprobaty dla zachowań, które grupa oficjalnie uznaje za niemoralne lub nieetyczne, kiedy są przejawiane przez grupę lub służą grupie, jej doktrynom i przywódcom; gotowość naruszenia zasad deklarowanych przez grupę dla politycznej, psychologicznej, społecznej, ekonomiczneh, wojskowej lub innej korzyści |
18 |
_________________________
|
| |
|
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Niski Wysoki
|
|
Copyright © 1979, 2001 c.e., Isaac
Bonewits. This text file may be freely distributed on the Net,
provided that no editing is done, the version number is retained,
and everything in this notice box is included. If you would like
to be on one or more of Isaac Bonewits’ emailing lists,
click here
to get subscription information.
Note: this is one of his most popular essays,
so if you want to mirror it, that’s fine with him, but please
check back regularly for updates. If anyone wants to translate
this or others of his essays into other languages, he will be
happy to post them on his website.
|
|
